Przyznaję, że większość swojego jestestwa nie sięgałam po biografie i autobiografie, przez wzgląd na to, że większość z tych, które przeczytałam, były napisane w sposób surowy.Opierający się na suchych faktach. Nie umiałam się w pełni zaangażować. Dziś na szczęście! Wielu autorów opisując losy dziejowe i spuściznę ważnych postaci potrafi sprawić, że staję się książką. Stąd decyzja, by zanurzyć się również w biografii Stanisława Mrożka stworzoną z niezwykłym pietyzmem i dbałością przez profesor literatury Annę Nasiłowską. S. Mrożek był niejednostajną, neurotyczną i mrukliwą jednostką składającą się z silnych przechyłów. Przez wiele lat na emigracji. Utrzymywał się głównie z władania słowami. Z pewnością utworzenie kalendarium jego życia wymagało katorżniczej pracy i ogromnego zaangażowania, co widać po sporym zapleczu źródłowym. Pisarka dużo czasu poświęca rysowi historycznemu, polityce. A także rzeczywistości i nonsensom PRL-u,w zderzeniu z działalnością Mrożka, niewygodnego dla włodarzy naszego kraju. Nasiłowska nie stawia swojego bohatera na sztandarach. Rekonstruuje nieznane fakty z jego istnienia. Obrazuje realia, robinsonadę,nękanie, indoktrynację i ucisk, jakich wciąż doznawał. Rozrysowuje portret psychologiczny. Jasno wskazuje, jak historia manipuluje naszymi losami. Od obsady człowieka w ,,(...)różnych nieautentycznych rolach" za wszelką cenę prozaik uciekał. Prezeska Stowarzyszenia Pisarzy Polskich wertuje jego intymne wspomnienia.Pisze o pierwszej najważniejszej przygodzie. O,,(...)komunizmie, który był jego pierwszym tworzywem" i napięciach związanych z wielką historią. Nie brak mechanizmów i konstruktów społecznych, kompleksów,,przybysza z Europy". Znalazłam także wzmianki o rodzinie- socjalizację pierwotną i wtórną. Autorka ponad dwudziestu książek podkreśla ogromną skalę możliwości Mrożka. Rozprawia o obsesjach, wybredności, kolegach po piórze, z którymi rywalizował i których nie akceptował, jak chociażby M. Hłasko. Mrożek uważał go za ,,naturszczyka". Kreśli o wypadkowych atrakcyjności, inspiracjach ( choćby A. Czechowem) miłości, zazdrości, przyjaźni np.ze Stanisławem Lemem, pragnieniu wolności, obciążeniu wojną. Nie brak zmieniających się stanach emocjonalnych mających determinujący wpływ na twórczość. Dociera do korespondencji, fiksacji i nieszczęść w paranteli. Mowa między innymi o manii i depresji czy matce, która przeżyła Aushwitz-Birkenau. Sporo tu deliberacji egzystencjalnych, zgnilizn i antypatii w środowisku artystycznym oraz pięknych i sugestywnych fotografii. Nie sposób nie docenić ilości informacji podanych w ujmujący sposób. Biografię czyta się jak powieść, co stanowi o kunszcie Anny Nasiłowskiej. Nie miałam wrażenia przesytu, pomimo gabarytów. Wydanie przepiękne. Z pewnością będzie stanowić ozdobę wielu biblioteczek.

POLECAMY – biografie, autobiografie, wspomnienia... 📖📙📚📘📖 “Mrożek” autorstwa Anny Nasiłowskiej to napisana z rozmachem biografia pisarza, dziennikarza i rysownika, jednego z najbardziej znanych i cenionych twórców XX i XXI wieku. Mimo iż to literatura faktu, całość czyta się jak najlepszą powieść. To na pewno zasługa barwnego życia bohatera książki, ale i profesjonalnego pióra autorki, która łączy rzetelność przekazu z lekkością stylu. Na ponad 700 stronach opisane zostały losy Sławomira Mrożka, od dzieciństwa, podczas którego jego rodzice często się przeprowadzali. To miało ogromny wpływ na jego życie nomady – jako dorosły człowiek pisarz dużo podróżował, mieszkał w różnych miejscach i nauczył się nie przywiązywać do materialnych rzeczy, a nawet do pamiątek. Autorka dużo miejsca poświęciła literackim fascynacjom Mrożka. Wielka miłość do czytania zrodziła się w nim już w dzieciństwie, zwłaszcza po wybuchu II wojny światowej. Sławomir miał wówczas zaledwie 9 lat, ale doskonale rozumiał powagę sytuacji i zagrożenia. Ucieczka w świat książek dawała chociaż chwilowe poczucie bezpieczeństwa. Po wojnie – już jako nastolatek – Mrożek zachłysnął się możliwością chodzenia do kina, teatru, bibliotek, na koncerty… To wówczas zaprzyjaźnił się z przyszłym znanym aktorem, Leszkiem Herdegenem. Na temat tej przyjaźni autorka przytacza wiele anegdot, tym bardziej, że trwała ona całe życie. To właśnie Herdegen, stając w obronie kolegi żydowskiego pochodzenia, uświadomił Sławomirowi, że na zło i niesprawiedliwość zawsze trzeba reagować. Co ciekawe, zanim Leszek został aktorem, marzył o karierze literackiej, a jego utwory były publikowane w prasie i almanachach. Debiut Mrożka przypada na rok 1950 – to wtedy dał się poznać w "Szpilkach" jako autor opowiadania i rysownik. Od tej pory najczęściej z takimi formami będzie kojarzony, chociaż warto pamiętać, że pracował także jako dziennikarz i autor skeczy teatralnych, a oprócz krótkich form napisał dwie powieści („Maleńkie lato” oraz „Ucieczka na południe”). Ważną częścią są rozdziały poświęcone podróżom zagranicznym Mrożka i dłuższym okresom, gdy nie mieszkał w Polsce. Szczególne wrażenie robi opowieść o pierwszym pobycie we Francji. Autorka ukazuje także swojego bohatera jako człowieka. Poznajemy jego relacje z najbliższymi i ze znajomymi po fachu (m.in. z Wisławą Szymborską i jej mężem, Adamem Włodkiem). Z książki wcale nie wyłania się obraz radosnego, wesołego mężczyzny. Anna Nasiłowska udowadnia, że to stereotyp na temat autorów tekstów i rysunków satyrycznych. W rzeczywistości autor „Wesela w Atomicach” miewał okresy depresyjne, był introwertykiem i miał skłonności do skrajnych zachowań – raz jawił się jako dobry kompan, a przy następnym spotkaniu potrafił być opryskliwy, mrukliwy, a nawet złośliwy. Również prywatny portret Mrożka jako twórcy ukazuje człowieka wyjątkowo wymagającego, niemal tyrana we własnym domu. Do pracy potrzebował ciszy, więc w jednym z mieszkań nie było lodówki, gdyż jej odgłosy przeszkadzały mu się skupić. Czytało mi się tę biografię szybko i bardzo dobrze. Nie tylko dlatego, że od wielu lat jestem miłośniczką i literackiego, i plastycznego dorobku Sławomira Mrożka, Przede wszystkim spodobało mi się to, iż autorka wykazała się ogromną wiedzą na temat życia i twórczości swojego bohatera. Pokazała go również jako człowieka z krwi i kości, również z wadami, jednak – nawet pisząc o bolesnych sprawach rodzinnych – zrobiła to klasą, a nie jak poszukiwaczka taniej sensacji. Nie lubię biografii pisanych na kolanach, więc zawsze doceniam taki obiektywizm. Niewątpliwą zaletą pięknie wydanej książki są liczne archiwalne zdjęcia, w tym mało znane, a także rysunki Mrożka, które mimo upływu lat w ogóle się nie zestarzały. Podobnie rzecz ma się z prozą, czego przykładem mogą być „Czekoladki dla prezesa”, opowiadania pierwszy raz opublikowane kilkadziesiąt lat temu, a wydane ostatnio w 2018 roku. Dla fanów twórczości Mrożka ta biografia to prawdziwy rarytas, ale sięgnąć po nią mogą również Ci, którzy nie znają dorobku pisarza – może właśnie dzięki książce Nasiłowskiej polubią opowiadania, humoreski i rysunki. I może tak zacznie się dla nich wspaniała czytelnicza przygoda. BEATA IGIELSKA